Aşağıdaki bilgileri 2 defa okuyup
bugün derste öğrendiklerimizi tekrar et. Sonra Fen bilimleri defterine yaz.
|
MADDE
Boşlukta belirli bir yer kaplayan, duyu
organlarımız ile algılayabildiğimiz canlı veya cansız varlıklardır. Kütlesi ve
hacmi olan her şey maddedir. Çevremizde gördüğümüz her şey maddeden oluşmuştur.
Örneğin cam, çelik, plastik, emaye, alüminyum, toprak, teflon, seramik, granit…
gibi farklı maddelerden oluşan tencereler vardır. Hepsinin de farklı
özellikleri vardır. Örneğin çelik tencere kırılgan değildir, teflon tencere
yapışmaz özelliktedir.
MADDEYİ
NİTELEYEN ÖZELLİKLER
Maddeleri
duyu organlarımız ile tanırız. Bu organlarımızın yardımı ile niteleriz.
Maddeleri nitelerken, bu maddelerin çeşitli özelliklerinden yararlanırız. Maddelerin
renk ve şekillerini gözümüzle, kokularını burnumuzla, tatlarını dilimizle,
sertlik-yumuşaklık-pürüzlülük-pürüzsüzlük gibi özelliklerini derimiz ile
algılarız.
1. Sert: Kolayca şekil veremediğimiz
maddelerdir. Kırılması, kesilmesi, buruşması, çiğnenmesi ..vb. zor olan
maddelerdir. Doğadaki en sert madde
elmastır. Örneğin: Çelik, tahta, cam
2. Yumuşak: Dokununca veya üzerine
basıldığında çukurlaşan, eski şeklini kaybeden, kolaylıkla bükülebilen, buruşan
maddelerdir. Örneğin: Pamuk, oyun hamuru, sünger.
3. Esnek:
Kuvvet uygulandığında kolayca şekil değiştiren, bükülen, ve kuvvet
ortadan kalkınca zaman yeniden eski şekline dönen maddelerdir. Örneğin:
Plastik, lastik, sünger
4. Berk: Esnek olmayan maddelerdir.
Örneğin: Dolap, pencere, oklava
5. Pürüzlü: Girinti ve çıkıntısı olan,
kayganlık özelliği olmayan maddelerdir. Örneğin: Halı, asfalt, ağaç…
6. Pürüzsüz: Elimizi yüzeyinde kolayca
kaydırabildiğimiz, düz maddelerdir. Örneğin: Cam, fayans, bilgisayar ekranı
7.
Tat
(Tatlı-Acı-Ekşi-Tuzlu)
8. Saydam: Işığı geçiren maddelerdir.
Örneğin: cam, su, hava, bazı plastik maddeler
9. Yarı Saydam: Işığın bir kısmını geçiren, diğer
kısmını geçirmeyen maddelerdir. Örneğin: Tül perde, buzlu cam
10. Parlak: Işığı yansıtan maddelerdir.
Örneğin: Ayna, altın, gümüş
11. Mat: Üzerine ışık düştüğünde parlamayan
maddelerdir. Örneğin: Tahta, odun, toprak
12. Opak: Işığı geçirmeyen maddelerdir.
Örneğin: Duvar, tahta, demir
13. Şeffaf: Arkasını gösteren maddelerdir.
14. Kırılgan: Yüksekten düşünce veya kuvvet
uygulanınca parçalanan maddelere denir. Örnek: cam, toprak
15. Renkli: Gözümüz ile rengini
algılayabildiğimiz maddelerdir. Örneğin: Gökkuşağı, portakal, elma
16. Renksiz: Rengi olmayan maddelerdir.
Örneğin: Cam, hava, su
17. Kokulu: Burnumuz ile kokusunu
algılayabildiğimiz maddelerdir. Örneğin: Kolonya, gül, soğan
18. Kokusuz: Kokusu olmayan maddelerdir.
Örneğin: Su, hava, taş
Birden çok madde birbirine karıştırıldığında, maddelerin
ayırt edici özellikleri onları ayırmamıza yarar. Örneğin toprağın içine karışan
çivileri ayırmak için mıknatıs kullanırız.
MADDENİN NİTELİKLERİ ETKİNLİĞİ
Madde
|
Özelliği
|
Algıladığımız Duyu Organımız
|
taş
|
sert
|
Ten
|
kalem
|
|
|
silgi
|
|
|
Paket Lastiği
|
|
|
hava
|
|
|
kağıt
|
|
|
baklava
|
|
|
balon
|
|
|
sünger
|
|
|
süt
|
|
|
biber
|
|
|
çay
|
|
|
cam
|
|
|
limon
|
|
|
elbise
|
|
|
odun
|
|
|
poşet
|
|
|
demir
|
|
|
tebeşir
|
|
|
Madde
Adı
|
Maddenin Niteliği
|
|||||
|
sert
|
yumuşak
|
Esnek
|
berk
|
pürüzlü
|
pürüzsüz
|
cam
|
X
|
|
|
X
|
|
X
|
demir
|
|
|
|
|
|
|
lastik
|
|
|
|
|
|
|
teneke
|
|
|
|
|
|
|
sünger
|
|
|
|
|
|
|
kağıt
|
|
|
|
|
|
|
taş
|
|
|
|
|
|
|
yorgan
|
|
|
|
|
|
|
kalem
|
|
|
|
|
|
|
şeker
|
|
|
|
|
|
|
ayna
|
|
|
|
|
|
|
ayakkabı
|
|
|
|
|
|
|
ağaç
|
|
|
|
|
|
|
iğne
|
|
|
|
|
|
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder