4. Sınıf Türkçe Adın Durumları Konu Anlatımı Ve Etkinliği

ADIN DURUM (HÂL) EKLERİ

Adlar, tümcede beş durumda bulunurlar. Tümcedeki görevlerine göre ek alarak durumlarını belirlerler. Buna adın durumları (ismin hâlleri) denir. Adın durumlarını belirleyen ekler: -i, -e, -de,

-den ekleridir.

Yalın Durum: Adın durum eki almamış hâlidir.

Örnek: Ev, okul, kalem, bardak...

             Bu ev yeni boyanmış.

            Sanırım bardak çatlamış

-i durumu (Belirtme): Adların -i eki almış hâlidir. Yüklemden etkilenen varlığı belirtir.

Örnek:       Azra camı kırdı.

Çocuk masayı çizdi.

Uyarı: -i eki sözcüğe göre -ı -u, -ü olur. Ünlü harfle biten sözcüklerin sonuna -i eki eklenirken araya "y" ya da “n” harfi gelir.

-e durumu (Yönelme): Adın -e ekini almış hâlidir. Yüklemin yönünü belirtir.

Örnek:       Murat eve geldi.

Yolcular arabaya bindi.

Uyarı: -e eki sözcüğe göre -a olur. Ünlü harfle biten sözcüğün sonuna -e eki eklenirken araya “y" ya da "n” harfi gelir.

-de durumu (Bulunma): Adın -de eki almış hâlidir. Tümcede yüklemin gerçekleştirdiği işin, hareketin yerini belirtir.

        Örnek:    Ünsal arabada oturuyor.

Kitabımı otobüste unuttum.

Kalem evde kaldı.

       Uyarı: -de eki sözcüğe göre -da, -te, -ta olur.

- den durumu (Ayrılma): Adın -den eki almış hâlidir. Yüklemin belirttiği işin, hareketin, isimden uzaklaştığını, ayrıldığını belirtir.

       Örnek:                 İlkem köyden ayrıldı.

Öğretmen sınıftan çıktı.

       Uyarı: -den eki sözcüğe göre -dan, -ten, -tan olur.

UYGULAYALIM

Aşağıda verilen sözcükleri hâl eklerini ekleyerek yazınız.
Adlar	Yalın hali	-i hali	-e hali	-de hali	-den hali
Kalem	Kalem	Kalemi	Kaleme	Kalemde	Kalemden
Göz
Masa
Çiçek
Bardak
Defter
Aşağıdaki sözcüklere hâl eklerini ekleyerek sözcükleri tümce içinde kullanınız.
kitap
Yalın hali:
-i hali:
-e hali:
-de hali:
-den hali:

askı
Yalın hali:
-i hali:
-e hali:
-de hali:
-den hali:
televizyon
Yalın hali:
-i hali:
-e hali:
-de hali:
-den hali:
para
Yalın hali:
-i hali:
-e hali:
-de hali:
-den hali: