4. Sınıf Sosyal Bilgiler Yönümüzü Buluyoruz Konusu Anlatımı Ders Özeti

Güneşin doğduğu taraf daima doğu, battığı taraf ise her zaman batıdır. Yönlerimizi güneşe göre belirleriz. Öğle vakti güneş tam tepededir ve cisimlerin gölge boylarının en kısa olduğu andır. Gölgenin düştüğü taraf kuzeyi, onun tam karşısı ise güneyi gösterir. Doğu, Batı, Kuzey ve güney gibi ana yönler güneşe göre belirlenir.

Güneşle yönümüzü bulmamız mümkündür ama tek başına yeterli değildir. Çünkü gündüz güneşi kullanarak yönümüzü bulabiliriz. Ya gece, gece güneş olmadığı için yönümüzü güneşe göre bulamayız. Gecede kutup yıldızından faydalanırız. Kutup yıldızı daima kuzeyi gösterir. Yeri hiçbir zaman değişmez. Önümüzü kutup yıldızına döndüğümüzde, arkamız güneyi, sağımız doğuyu, solumuz ise batıyı gösterir.

Ormanda yönümüzü ağaçlar üzerinde oluşan yosunlara bakarak bulabiliriz. Ağaçların kuzey tarafı güneşi göremediği için yosun oluşur. Ağaçların veya taşların yosunlu tarafı kuzeyi gösterir.

Yönümüzü en kolay ve kesin olarak pusula yardımı ile bula biliriz. Pusulayı düz bir yere koyduğumuz zaman ibrenin renkli ucu daima kuzeyi gösterir.

Karıncaların yuvalarına bakarak ta yönümüzü bulabiliriz. Karıncalar yuvalarının girişine toprak yığarlar. Kuzey yarım kürede toprak yığılı taraf kuzeyi gösterir.

 Yönümüzü bulabilmek için güneş, kutup yıldızı, yosunlar ve karınca yuvaları gibi doğal unsurları kullanarak bulabildiğimiz gibi pusula, harita, kroki ve plan gibi insanların geliştirdiği beşeri unsurlarla da yönümüzü bulabiliriz. Günümüzdeki akıllı telefonlardaki uygulamalar ve araçlardaki navigasyonlardan yön bulmada yararlanabiliriz.

Ana yönlerin yanı sıra ara yönlerde vardır. Bunlar; kuzeydoğu, güneydoğu, kuzeybatı, güneybatıdır. Ara yönler ana yönlerin tam ortasındaki açıda oluşur ve ana yönlerin isimlerinin birleşmesi ile adlandırılır. 

Haritaların, planların ve krokilerin üzerinde de yönleri gösteren işaretler bulunur.

Yönleri kullanarak evimizin, okulumuzun bulundukları yönleri konumlarına göre söyleyebiliriz.

YÖN BULMA YÖNTEMLERİ

Pusula : En güvenilir yön bulma aracıdır. Renkli ucu Kuzey’i gösterir.

Kutup Yıldızı (Demirkazık, Şimal): Gökyüzünün bulutsuz ve açık olduğu bir gecede Kuzey’i gösterir.                   

Güneş ile Yön Bulma: Sabah Güneş doğduğunda, Güneş’e doğru dönüp kollarımızı açalım. Önümüz doğu, arkamız batı, sağımız güney, solumuz da kuzey olur.

Çubuk Gölgesi: Güneş öğle vakti tam tepedeyken çubuğun gölgesinin en kısa olduğu zamandır ve çubuğun yönü her zaman Kuzey’i gösterir.

Kol Saati ile Yön Bulma: Güneşli bir günde, kol saatimizin akrebini Güneş’i gösterecek şekilde tutarsak akrep ile 12 arasındaki açının tam ortası Güney’i gösterir.

Ağaç ve Taş Yosunları ile Yön Bulma: Ağaçların ve taşların yosunlu kısımları Kuzey yönünü gösterir.

Karınca Yuvaları ile Yön Bulma: Karıncalar, yuvalarının ağzını hep Güney’e doğru yaparlar. Karıncalar, yuvalarından çıkardıkları toprakları da Kuzey’e  yığarlar.

Camiler ve Minarelerine Bakarak Yön Bulma: Camilerde mihrabın karşısındaki giriş kapısı Kuzey’i gösterir. Minarelerde şerefeye açılan kapılar Güney’e bakar.

Mezar Taşlarına Bakarak Yön Bulma :Müslüman mezarlarında baş taraf Batı’yı, ayaklar Doğu’yu gösterir. Hıristiyan mezarlarının baş tarafı Güney’i gösterir.